Η Μ.Ο.Μ.Α. το έργο της και η σημερινή πραγματικότητα…

Οι αλλεπάλληλες σεισμικές ακολουθίες στο πανέμορφο νησί της Κεφαλονιάς, δυστυχώς άφησαν πίσω τους τεράστιες καταστροφές. Μετά τις πρώτες ημέρες της έντονης σεισμικής δραστηριότητας άρχισαν να βγαίνουν τα προβλήματα που δημιούργησε ο σεισμός στο νησί. Προβλήματα που είχαν άμεση επίπτωση στην προσπάθεια όλων των κατοίκων να επανέλθουν, σε όσο το δυνατόν,  φυσιο-λογικότερους ρυθμούς.

Αρκετές δεκάδες οικογενειών άστεγες, κεντρικοί αλλά και βασικοί επαρχιακοί δρόμοι αχρηστευμένοι, υλικά από κατολισθήσεις σε επικίνδυνες θέσεις, δίκτυα υδροδότησης κατεστραμμένα και πολλά άλλα.

Δυστυχώς, η θετική συμμετοχή όλων αυτών των μεγαλοεργολάβων που επί δεκαετίες λυμαίνονται τα δημόσια έργα, είναι ελάχιστη, αν όχι ανύπαρκτη. Για ακόμα μία φορά η ελληνική πολιτεία, μέσω του σχεδίου «ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ» προσέτρεξε στην βοήθεια των Ε.Δ.. Έτσι, το ‘747 ΕΤΜΧ’ (Ειδικό Τάγμα Μηχανικού), ανταποκρινόμενο άμεσα στην διαταγή του Γ.Ε.Σ., από την πρώτη στιγμή έφτασε στο πολύπαθο νησί και ανέλαβε δράση.

Το έργο του, τις 25 αυτές ημέρες, ήταν τεράστιο. Εξυγίανση ύδατος, δημιουργία καταυλισμών σεισμοπλήκτων, διανοίξεις οδών, απομακρύνσεις αδρανών υλικών, διαστρώσεις οδών, κατεδαφίσεις επικίνδυνων οικοδομών, επιχωματώσεις ρηγμάτων και κατολισθήσεων, είναι ένα μικρό δείγμα από αυτά που έχει συντελέσει το ‘747 ΕΤΜΧ’.

Στους ολίγων παλαιότερους έρχεται αμέσως στη σκέψη μία λέξη... ‘Μικτή Ομάδα Μηχανημάτων Ανασυγκρότησης’, η γνωστή μας ως Μ.Ο.Μ.Α..

Μετά από τις τεράστιες καταστροφές στις υποδομές της χώρας εξ αιτίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, δημιουργήθηκε η ανάγκη ταχείας ανασυγκρότησης της χώρας. Έτσι, το 1957, για ακόμη μία φορά, κλήθηκαν οι Ένοπλες Δυνάμεις να συμβάλλουν στο έργο αυτό. Για τον σκοπό αυτόν, συγκροτήθηκαν στις έδρες των σπουδαιότερων νομών επτά (7) Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως [Μ.Ο.Μ.Α.].

Οι έδρες των επτά -ανά τον ελλαδικό χώρο- Μ.Ο.Μ.Α. ήταν στις πόλεις:  Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Κρήτης, Πάτρα, Λαμία, Λάρισα και Ιωάννινα.

Οι Μ.Ο.Μ.Α. ήταν -διοικητικά- κατασκευαστικές μονάδες και αναλάμβαναν την εκτέλεση έργων που τους ανέθετε η προϊσταμένη αρχή στο νομό της έδρας των ή σε γειτονικούς νομούς.

Το προσωπικό των Μονάδων αποτελούνταν από Αξ/κούς και οπλίτες του  Μηχανικού, τεχνικά κατηρτισμένους, αλλά και με μικρό ποσοστό Αξ/κών από τα λοιπά  όπλα του Στρατού ή και κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων [Ναυτικό, Αεροπορία], καθώς επίσης και με πολιτικό μόνιμο ή με συμβάσεις τεχνικό προσωπικό [γραφείς, μηχανικοί, οδηγοί τεχνίτες, χειριστές μηχανημάτων, εργάτες κ.λπ.].

Αποστολή της ειδικής αυτής υπηρεσίας ήταν:

Εν καιρό πολέμου: οι Μ.Ο.Μ.Α. μετέπιπταν σε ‘Τάγματα Μηχανικού Αποκαταστάσεως Συγκοινωνιών’ και υπάγονταν στους σχηματισμούς του Στρατού Ξηράς με βασική αποστολή την αποκατάσταση ζημιών από εχθρικούς βομβαρδισμούς ή σαμποτάζ σε έργα υποδομής της χώρας [οδικό δίκτυο, γέφυρες, λιμάνια, αεροδρόμια εγγειοβελτιωτικά έργα κ.λπ.].

Εν καιρό ειρήνης: η -με λογικό κόστος- εκτέλεση των έργων που τις αναθέτονταν με διάφορα κυβερνητικά προγράμματα και μάλιστα, στην νησιωτική και ορεινή Ελλάδα όπου δεν υπήρχε ενδιαφέρον των εργοληπτών.

Η ανάθεση εκτέλεσης μικρών κοινωφελών έργων τοπικού ενδιαφέροντος για την ωφέλεια δήμων, κοινοτήτων, συλλόγων και οργανισμών, ιδίως σε ακριτικές περιοχές.

Ο τεράστιος απολογισμός έργου των Μ.Ο.Μ.Α., συνοπτικώς:

Εθνική – Επαρχιακή οδοποιία:

Έγινε κατασκευή, βελτίωση και αρχική διάνοιξη σε εθνικούς και επαρχιακούς δρόμους, ιδίως της ορεινής και νησιωτικής Ελλάδας, περίπου 15.000 χλμ. Κατασκευάστηκαν και ασφαλτοστρώθηκαν στους παραπάνω δρόμους τεχνικά έργα [γέφυρες, τοίχοι αντιστήριξης, οχετοί κ.λπ.].

Αεροδρόμια:

Κατασκευάσθηκαν -εξ αρχής- ή επεκτάθηκαν διάδρομοι προσγειώσεως σε 17 αεροδρόμια, ιδίως της νησιωτικής Ελλάδος [Καρπάθου, Σκύρου, Κεφαλληνίας, Μυτιλήνης, Πάρου, Κυθήρων κ.λπ.], μεταξύ των οποίων και οι χωματουργικές εργασίες του αεροδρομίου των Σπάτων.

Εγγειοβελτιωτικά και υδραυλικά έργα:

Κατασκευάσθηκαν μεγάλα και μικρά αποστραγγιστικά αρδευτικά, αντιπλημμυρικά και υδραυλικά έργα σε όλη την χώρα με τα οποία αξιοποιήθηκαν και δόθηκαν προς καλλιέργεια εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης.

Στα οικοδομικά έργα:

Η συμβολή των Μ.Ο.Μ.Α. ήταν σημαντική. Ειδικότερα, για την υλοποίηση του προγράμματος αποκατάστασης σεισμοπλήκτων περιοχών οικοδομήθηκαν προκατασκευασμένα σπίτια, νοσοκομεία, σχολεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα κ.ά..

Επίσης, σημαντική ήταν η συμβολή των Μ.Ο.Μ.Α. που προσέφερε από το 1991 και μετά στο πρόγραμμα του Υπουργείου Εξωτερικών για την αποκατάσταση των παλιννοστούντων Ποντίων από τις περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ενώσεως.

Μικρά έργα κοινής ωφελείας:

Κατασκευάσθηκαν ‘προγραμματισμένα έργα κοινής ωφελείας’ σε δήμους, κοινότητες, οργανισμούς και τοπικούς συλλόγους.

Τα έργα αυτά δεν είναι δυνατόν να απαριθμηθούν εδώ γιατί μόνο τα σπουδαιότερα από αυτά υπερβαίνουν τα 700.

Ασφάλεια πολιτών:

Οι επιχειρήσεις περισυλλογής ή/& εξουδετέρωσης των δεκάδων χιλιάδων ναρκών που -κατά την διάρκεια διαφόρων συρράξεων- είχαν διασπαρθεί ανά την ελληνική επικράτεια, είναι η βασική συμβολή της Μ.Ο.Μ.Α. στον τομέα αυτόν.

Οι Μ.Ο.Μ.Α., έδιναν το παρόν σε όλες τις συμφορές που έπληξαν τον Ελλαδικό χώρο [σεισμοί, πυρκαγιές, χιονοπτώσεις, πλημμύρες κ.λπ.].

Ιδιαιτέρως, θα πρέπει να τονισθεί το έργο των Μ.Ο.Μ.Α., καθώς εκτός από την καθαρά κατασκευαστική του διάσταση (κατασκευή δρόμων, γεφυρών, λιμένων, δικτύων υδροδοτήσεως κλπ.) αποτέλεσαν το μεγάλο σχολείο τεχνικής εκπαίδευσης χιλιάδων νέων, που με την σειρά τους αποτέλεσαν το υπόβαθρο αναπτύξεως της σημερινής -υψηλού επιπέδου- κατασκευαστικής βιομηχανίας της χώρας μας.

Αμέσως έρχεται σε κάθε νοήμονα άνθρωπο το απλό ερώτημα: «Ωραία, αν όλα αυτά που μας λέτε είναι αληθή γιατί καταργήθηκαν;»

Η απάντηση θα πρέπει να αναζητηθεί στα διάφορα οικονομικά συμφέροντα επαγγελματικών ομάδων και της πολιτικής της εκάστοτε κυβερνήσεως.

Η αντίστροφη μέτρηση για την κατάργηση των Μ.Ο.Μ.Α., άρχισε μετά την μεταπολίτευση, όταν τα συνδικαλιστικά όργανα των εργοληπτικών εταιρειών, πίεζαν τις κυβερνήσεις για την περικοπή των πιστώσεων προς τις Μ.Ο.Μ.Α. για την εκτέλεση έργων. Εν συνεχεία, κατά την δεκαετία του '80 άρχισε να αναπτύσσεται μέσα στο πολιτικό προσωπικό των Μ.Ο.Μ.Α., ο αχαλίνωτος συνδικαλισμός και ο υπέρμετρος διορισμός υπαλλήλων εις βάρος πιστώσεων των έργων με αποτέλεσμα η εκτέλεση πολλών εξ' αυτών να γίνεται αντιοικονομική.

Τέλος, στην δεκαετία του '90 μετά  από  έντονες πιέσεις των συνδικαλιστικών οργάνων, μεγάλοεργολάβων και μεγάλοεκδοτών, η κυβέρνηση αποφάσισε με το ν. 2026/92 την διάλυση των Μ.Ο.Μ.Α.. Για ακόμη μία φορά το  ιδιωτικό συμφέρον τέθηκε πάνω από τα δημόσιο συμφέρον!

Το φαιδρόν του πράγματος…

Στις 4 Σεπτεμβρίου του 2012, ο τότε υπουργός εθνικής αμύνης, απαντώντας θετικά σε σχετική πρόταση κόμματος της ελάσσονος αντιπολιτεύσεως, έσπευσε να προαναγγείλει την επανασύσταση της περίφημης Μ.Ο.Μ.Α., της «κατασκευαστικής» του στρατού. Αμέσως, έφτασαν μηνύματα από τις Βρυξέλλες που ήταν ξεκάθαρα… «Παραβιάζονται οι κανόνες περί ανταγωνισμού!...», είπαν οι «προστάτες» μας…

Πανηγυρικά χειροκρότησαν το ‘ευρωπαϊκό φρενάρισμα’ και οι μεγαλο-δημοσιογράφοι - μεγαλοκατασκευαστές και μεγαλοεκδότες τούτης της χώρας, όπου ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα!...

Δια τούτων, ο καθ’ εις ας εξάγει τα εύλογα συμπεράσματά του.